نکاتی دربارۀ تکیه گاهها (1)

 در این مطلب می خواهم با تکیه بر شکل های موجود در یک صفحه از مدرک standard support توضیحاتی را دربارۀ انواع تکیه گاه خدمتتان عرض کنم. در آغاز لازم است فــــایل را دانلود کنید و بعد توضیحات زیر توجه فرمایید.

ساده ترین ساپورت، حالتی است که لولۀ لخت (بدون عایق) (bare) روی سازه (تیر افقی) می نشیند. این حالت مستلزم هیچ گونه تغییری در لوله نیست و در برخی از پروژه ها حتی در نقشه های آیزومتریک هم این حالت نشان داده نمی شود.

این نوع از تکیه گاه طبیعتا برای لوله هایی است که قرار نیست عایق شوند. از طرفی تنها در لوله های با قطر کم و متوسط می توان لوله را مستقیم روی سازه نشاند. زیرا با افزایش قطر، وزن لوله و سیال درون آن افزایش می یابد و چنانچه لوله از یک نقطه روی یک جسم سفت قرار گرفته و وزن آن روی همین یک نقطه (یک خط در راستای طولی) وارد شود، لوله تحمل وزن وارد شده را نداشته و از آن نقطه فرو می رود (تنش هرتز). پس در لوله های با قطر بالا (20 تا 26 اینچ و بالاتر، بسته به ضخامت لوله) باید وزن لوله روی یک پوسته (pad) توزیع شده و از طریق پوسته به سازه منتقل شود (شکل پایین سمت چپ). البته در قطرهای 28 اینچ و بالاتر همین پوسته هم جواب نمی دهد و باید زین (saddle) زیر لوله قرار گیرد تا وزن آن را اول به یک پوسته، بعد به چند ورق از جنس لوله و سپس به سازه منتقل کند.

به جز حالتی که در بالا گفتیم شرایطی هست که از نشستن مستقیم لوله روی سازه جلوگیری می کند. مثلا چنانچه قرار باشد لوله عایق گردد، باید از سازۀ زیرین اش فاصله داشته باشد تا عایق بتواند دور لوله را به طور کامل بپوشاند. در این حالت یک کفشک (shoe) در زیر لوله قرار می گیرد (شکل های بالای صفحه).

شکل های ردیف دوم مشابه شکل های بالا هستند با این تفاوت که در زیر آنها یک تکه ورق تفلون (PTFE) قرار گرفته است. دو عامل می تواند باعث این کار باشد:

 1- ایجاد عایق الکتریکی میان لوله و سازۀ نگهدارنده. این حالت در شرایطی اتفاق می افتد که جنس لوله متفاوت از جنس سازه است (مثلا گالوانیزه، فولاد زنگ نزن (stainless steel) یا Cu-Ni). در این حالت به دلیل اینکه وجود تماس الکتریکی باعث خوردگی لوله می شود، لازم است این تماس قطع شود که این کار با قطعۀ تفلون انجام می گیرد.

 2- لوله های با قطر خیلی بالا (بالاتر از 40 اینچ) که وزن زیادی را به تکیه گاه منتقل می کنند و حرکت های ناشی از تغییر دمای آنها می تواند نیروی افقی زیادی را به سازه منتقل کند (نیروی افقی =  نیروی وزن ضرب در ضریب اصطکاک). اما ضریب اصطکاک فلز صیقلی با تفلون 0.1 است که از ضریب اصطکاک فلز با فلز (0.3) بسیار کمتر است.

شکل های ردیف سوم مربوط به مهار وزن لوله های غیرفلزی (مثلا GRP) است. لوله های GRP معمولا ترد هستند و نشاندن مستقیم آنها روی سازه می تواند باعث آسیب به آنها شود. به همین دلیل یک ورق لاستیکی به دور آنها پیچیده شده و یک غلاف (clamp) که روی کفشک جوش شده به دور آنها محکم می شود. در این حالت وزن لوله توزیع شده و احتمال شکستگی از میان می رود. البته استفاده از غلاف به این حالت محدود نمی شود و تکیه گاههای لوله های NACE هم در شرایطی که نیروی افقی زیادی به آنها وارد نمی شود به صورت غلافی اجرا می شوند. دلیل آن هم می تواند دوری گزیدن از جوشکاری باشد. چنانچه لوله های NACE جوشکاری شوند بعد از آن باید عملیات گرمایی تنش زدایی صورت گیرد که برای جلوگیری از این کار ساپورت به صورت غیرجوشی اجرا می شود.

شکل های ردیف چهارم مشابه ردیف سوم اند با این تفاوت که در زیر آنها قطعۀ تفلون قرار گرفته است.

ردیف پنجم سمت چپ را در بالا توضیح دادیم و موارد سمت راستی هم حالت سادۀ لوله لخت هستند که به خاطر تفاوت فلز سازندۀ لوله با سازه، قطعۀ تفلون در زیر لوله قرار گرفته است.