سیستم های آب آتش نشانی

سیستم های آب آتش نشانی

در پروژه های پالایشگاه های گازی پارس جنوبی (فازها) برای آتش نشانی از آب استفاده می شود (از پتروشیمی ها اطلاع دقیقی ندارم، اما قاعدتا نباید تفاوت چندانی داشته باشند)، که این آب در وهلۀ اول آب شیرینی است که از شیرین سازی آب دریا به دست آمده است. اما با توجه به محدودیت ذخیرۀ آب شیرین در پالایشگاه و زمان بر بودن فرایند تولید آن و اینکه در زمان آتش سوزی های گسترده، لازم است آب با حجم بالا استفاده شود، چاره ای جز استفاده از آب دریا باقی نمی ماند و به همین دلیل، لوله های انتقال آب آتش نشانی را طوری طراحی می کنند که توانایی انتقال آب دریا با خورندگی بسیار بالا را داشته باشند. برای تطبیق با این شرایط خوردنده، لوله های انتقال آب آتش نشانی در حالت زیرزمینی از جنس GRP طراحی و اجرا می شوند که لوله هایی کم  هزینه و مقاوم در برابر آب دریا هستند. اما در شرایط روی زمین، لوله های GRP به خاطر آسیب پذیر بودن در برابر آتش قابل استفاده نیستند و به جای آنها از لوله هایی از آلیاژ مس-نیکل (Cu-Ni) استفاده می شود. با این حال برای کاستن از هزینه ها کوشش می شود تا جای ممکن برای انتقال آب آتش نشانی، لوله ها را از زیر زمین عبور داده و تنها در داخل واحدها (بخش های جغرافیایی جدا شده از هم در پالایشگاه) این لوله ها به بالای زمین منتقل می شوند.

  همانطور که گفته شد لوله های انتقال آب آتش نشانی در محدودۀ پالایشگاه از زیر سطح زمین عبور می کنند، اما لازم است که در نقاطی -از جمله ورودی واحدها- در صورت نیاز بتوان جریان آب را قطع کرد. برای این کار در نقاطی که لازم است شیر نصب شود، اتاقک هایی سیمانی به شکل مکعب به ابعاد تقریبا 1.5 m در داخل زمین و در مسیر لوله قرار می گیرد. این مکعب ها را که به شکل گودالی در روی زمین ایجاد می شوند با نام چالۀ شیر یا valve pit می شناسیم. در روی دو سطح مقابل چالۀ شیر که در حقیقت مکعبی بتنی است، سوراخ هایی برای عبور لوله ایجاد شده است و روی لولۀ عبوری دو فلنج با فاصلۀ مناسب برای قرار گرفتن شیر تعبیه می شود. شیرهایی را که روی لوله و در عمق 1.5 متری زمین نصب می شوند نمی توان به راحتی باز و بسته کرد که برای حل این مشکل این شیرها را با ساقۀ بلند می سازند و دستۀ فلکه ای آنها در فاصلۀ 1 متری سطح زمین قرار می گیرد تا در صورت لزوم متصدیان به راحتی بتوانند عملیات باز و بسته کردن شیر را انجام دهند.

خروجی های آب آتش نشانی چند نوع اند که عبارتند از

1-    آب افشان ها (shower) که مانند دوش بالای تجهیزات نصب شده و در موارد آتش سوزی تجهیز مورد نظر را سرد نگاه می دارند.

2-    شیرهای پیاده رو (hydrant)، مشابه شیرهای آتش نشانی نصب شده در شهرها که در زمان لازم شیلنگ های آتش نشانی به آنها متصل می شود.

3-    شیرهای آبپاش (monitor) که مشابه شیرهای آبپاش بالای کامیون های آتش نشانی برای پرتاب آب به سمت منبع آتش به کار می روند (به شکل های پایان مطلب مراجعه کنید).

چگونگی کار با شیرهای پیاده رو و شیرهای آبپاش واضح است. کافی است در جایی آتش سوزی روی دهد تا کارکنان آتش نشانی با حضور در محل، شیلنگ های شان را به شیرهای پیاده رو نصب کنند و به خاموش کردن آتش بپردازند، یا اینکه پشت شیرهای آبپاش قرار گرفته و آب را به سمت منبع آتش شلیک کنند.

می ماند چگونگی کار آب آفشان ها؛ آب افشان ها برعکس دو مورد قبلی به صورت خودکار به کار می افتند و برای فعال سازی یا کار با آنها نیازی به دخالت کارکنان نیست. روش به کار افتادن آنها هم بدین صورت است که موازی لوله های آب آتش نشانی مس-نیکل، یک لولۀ از جنس فولاد گالوانیزه (همان لوله های آب شهری) (معمولا به قطر 1 اینچ) کشیده می شود. داخل این لوله ها هوای فشرده تزریق شده و فشار هوا در حد ثابتی نگاه داشته می شود. این هوا به جایی جریان ندارد و تنها هوا در آنها محبوس است. در نقاطی که احتمال آتش سوزی می رود روی این لوله ها سنسورهایی پلاستیکی نصب می شود. این سنسورها که به آتش حساس اند با برخورد آتش، ذوب شده و هوای فشردۀ درون لوله از محل سنسور خارج شده و فشار هوای داخل لوله می افتد. افت فشار در لولۀ هوای فشرده همان و فعال شدن آب پاش ها همان. سیستم های خودکار آبپاش از لحاظ جغرافیایی در یک سمت واحدهای فرایندی یا پشتیبانی قرار می گیرند و با نام deluge valve (شیر سیلابی) شناخته می شوند. این شیرهای خودکار که در حقیقت حد واصل لوله های آب آتش نشانی زیرزمینی و روزمینی هستند، با گرفتن پیام از طریق لوله های هوای فشرده، آب را با فشار از طریق لوله های مس-نیکل به سمت آبپاش های دوش مانند می فرستند تا جریان آب تجهیزاتی را که با آتش در تماس است سرد نگاه دارد.

یک چالۀ شیر (valve pit) به همراه شیر داخل آن که دستۀ شیر تا بالای سطح زمین بالا آمده است.

شیر پیاده رو (hydrant) با سه خروجی شیلنگ خور با قطرهای مختلف. ستون های زرد رنگی که در دو سمت شیر می بینید برای محافظت از شیر در برابر برخوردهای احتمالی خودروها کار گذاشته شده اند.

شیر آبپاش (monitor) برای شلیک آب به سوی منبع آتش. این شیر قابلیت چرخش 360 درجه به اطراف و چرخش نسبت به سطح زمین را دارد و دسته ای که در پشت آن تعبیه شده نشانه گیری آب را آسانتر می کند. لولۀ GRP پایین شیر که از زمین بیرون آمده، پیش از بهره برداری درون پایه ای از بتن قرار می گیرد. قطعه فلز آبی رنگی هم که در پایین شیر می بینید، دستۀ یک شیر پروانه ای (butterfly valve) است که برای قطع و وصل آب در پایین شیرهای آبپاش و شیرهای پیاده رو نصب می شود.

در میانۀ تصویر 5 شیر سیلابی (deluge valve) را می بینید (به رنگ های سفید و قرمز) و در بالای تصویر لوله های GRP دیده می شود که از زمین بیرون آمده و آب را به این شیرها می رسانند (این لوله ها هنوز کامل نصب نشده اند). در پایین تصویر هم دو دسته لوله دیده می شود؛ لوله های قطورتر همان لوله های مس-نیکل هستند که وظیفۀ رساندن آب به آب افشان ها را بر عهده دارند و لوله های باریک تر سمت راست آنها لوله های گالوانیزۀ هوای فشرده هستند.

در این تصویر هم یک خط آب آتش نشانی (سمت راست) و یک خط هوای فشرده (سمت چپ) را مشاهده می کنید. این خطوط در اطراف یک تجهیز ثابت با حالت قرارگیری افقی (احتمالا درام یا مبدل گرمایی) نصب شده اند. فیتینگ سه راهی ای که روی خط گالوانیزه قرار دارد برای نصب سنسور حساس به آتش در اینجا گذاشته شده و اولت هایی (olet) که در انتهای خط مس-نیکل می بینید برای سوار شدن آب افشان ها گذاشته شده اند. تکیه گاهی که لوله ها روی آن قرار گرفته اند روی بدنۀ تجهیز قرار سوار شده و به دلیل تفاوت جنس لوله ها با فولاد (جنس تکیه گاه و تجهیز) و برای جلوگیری از خوردگی ناشی از تفاوت جنس فلزها، میان لوله ها و تکیه گاه عایق الکتریکی قرار گرفته است (شیلنگ هایی که دور پیچ های Uشکل و ورق های پلاستیکی که زیر لوله ها گذاشته شده است).